Пiспектi, төрт тактiлi iштен жанатын козғағыштың газ тарату механизмi (Газораспределительный механизм поршневого четырехтактного двигателя внутреннего сгорания)

САНАТКЕРЛК МЕНШК ЫЫ ЖННДЕГ КОМИТЕТ НЕРТАБЫС ПАТЕНТНЕ СИПАТТАМА жолдарын рап негзг блкте дербес озалу ммкншлгмен орналасан ек жаы да ашы цилиндр трндег осалы блкген трады,сонымен атар осалы блкт бр шет клбеу трлп, оны шк бет негзг блкт табашасына абыстырылатындай етп, ал сырты ернеу газдарды тетн жолын ашып-жабу ммкншлгмен жасалан, сырты ернеуд стне цилиндрд тгел орайтын ойы жасалан, осалы блкт екнш шетнде озаышты блокбасында немесе блокденеснде жасалан ялара июласа орналасып, лабиринттк ныыздау райтын кертпештер жасалан, сонымен атар клапанны негзг блг сыу жне жмыс тактлер уаыттарында жабы алыпта, ал газдарды шыару жне енгзу тактлер уаыттарында ашы алыпта орналасу ммкндгмен жасалан.(54) ПСПЕКТ, ТРТ ТАКТЛ ШТЕН ЖАНАТЫН ОЗАЫШТЫ ГАЗ ТАРАТУ МЕХАНИЗМ(57) нертабысты пайдалану барысында рылымдаы клапандарды ткзгштк асиетн жоарылату жне рылысын жетлдру амтамасыз етлед. Бл нтижеге жету шн рамында ждырышалы блк, интемрлер жне клапан бар пспект, трт тактл штен жанатын озышты газ тарату механизмнде клапан рама етп жасалып,газ оспасын енгзуге жне пайдаланылан газдарды шыаруа арналан негзг блктен жне газ ту 11869 нертабыс трлкт кп салаларында олданылатын штен жанатын озаыштарда пайдаланылады. нертабыс саласына жататын штен жанатын пспект, трт тактл озаыштардан пайдаланылан газдарды шыаруа з алдына блек бр клапан, ауаны немесе жаныш оспаны енгзу шн з алдына блек таы бр клапан - небр ек клапан ойылан тр белгл. Бл ек клапанды механизмн басты кемстг - ек клапан да детте бр цилиндр шеберд шнде атарласа орналастырылатындытан ауматары тар болып, ткзгштк асиет тмен болады, сондытан- жмыс тактсн соында болса да браз ысымы болатын пайдаланылан газдарды аумаы тар боландытан ткзгштк асиет тмен болатын клапан арылы ыыстырып шыаруа кш кбрек жмсалады да, пайдалы жмыса жмсалатын кш азаяды- шыару тактсн соында аумаы тар клапан арылы еркн те алмай л кесткте сыылан кйнде алып оятын пайдаланылан газдарды млшер кп болады да сол алды таза ауаа немесе жаныш оспаа араласып, сапасын тмендетед де, отынны тгел жануына кер серн тигзед- осы цилиндр шндег л кесткте алатын пайдаланылан газдарды алдыы цилиндр шне енетн таза ауаны немесе жаныш оспаны клемн едур кемтед де, озаышты наты кш цилиндрд сыйымдылыына сйкес дамуа тист кштен аз болады- енгзу тактснде цилиндр шне енетн таза ауа аумаы тар клапан арылы еркн те алмайды,сондытан цилиндрд ауаа толуы сыйымдылыынан тмен болып, озаышты кш толы дамымайды- енгзу тактснде таза ауа немесе жаныш оспа аумаы тар клапан арылы еркн те алмаандытан цилиндр шнде сиреу былысын жасауа кш кбрек жмсалып, пайдалы жмыса жмсалатын кш азая тсед. Бл нертабысты прототип штен жанатын пспект озаыштарды газ тарату жйесндег клапандарды ткзгштк асиетн ктеру шн аумаын кеейту ммкндг болмаандытан,клапандарды санын кбейту арылы ткзгштк асиет жоарылатылан кп клапанды газ тарату механизм. Бл кп клапанды механизмн кемстг - рылысы крдел, блшектер саны те кп,жасалу технологиясы иын боландытан озаышты баасы ымбат болады да, балама кемстктерн бршама тзегеннен алынан пайда мардымсыз болады. сынылан нертабысты ске асыру барысында рылымдаы клапандарды ткзгштк асиетн жоарылату жне рылысын жетлдру амтамасыз етлед. Бл нтижеге жету шн рамында ждырышалы блк, интемрлер жне клапан бар пспект, трт тактл штен жанатын озаышты газ тарату механизмнде клапан рама етп жасалып, газ оспасын енгзуге жне пайдаланылан газдарды шыаруа арналан негзг блктен жне газ ту жолдарын рап негзг блкте дербес озалу ммкншлгмен орналасан ек жаы да ашы цилиндр трндег осалы блктен трады,сонымен атар осалы блкт бр шет клбеу трлп, оны шк бет негзг блкт табашасына абыстырылатындай етп, ал сырты ернеу газдарды тетн жолын ашып-жабу ммкншлгмен жасалан, сырты ернеуд стнде цилиндрд тгел орайтын ойы жасалан, осалы блкт екнш шетнде озаышты блок басында немесе блок денеснде жасалан ялара июласа орналасып, лабиринттк ныыздау райтын кертпештер жасалан, сонымен атар клапанны негзг блг сыу жне жмыс тактлер уаыттарында жабы алыпта, ал газдарды шыару жне енгзу тактлер уаыттарында ашы алыпта орналасу ммкндгмен жасалан. Клапандарды санына байланысты брнш згерс- цилиндрд сырты ортадан блп труа жне шыару - енгзу тактлерн ткзуге бр цилиндрге бр ана клапан ойылан. Беретн пайдасы кп трл. Цилиндр шеберд шнде жалыз орналасатын боландытан аумаын барынша кеейту арылы ткзгштк асиетн мейлнше ктеруге болады,сондытан- жмыс тактсн соында болса да браз ысымы болатын пайдаланылан газдарды ыыстырып шыаруа жмсалатын кш азыра болады да, пайдалы жмыса жмсалатын кш кбейед- шыару тактсн соында л кесткте алып оятын пайдаланылан газдарды млшер аз болады да, цилиндрге енетн таза ауаны немесе жаныш оспаны сапасы жасарып, отынны тгел жануына жасы жадай жасалады- осы цилиндр шнде алатын алды газдарды клем аз болады да, цилиндрге толтырылатын таза ауаны немесе жаныш оспаны лес артып,озаышты кш цилиндрд сыйымдылыына сйкес болады- енгзу тактснде цилиндр шне енетн таза ауа аумаы ке клапан арылы еркн тп, цилиндрд сыйымдылыына сйкес толтырады да озаышты кш толыынан дамнды- енгзу тактснде таза ауа немесе жаныш оспа аумаы ке клапан арылы еркн тетндктен оларды соруа жмсалатын кш азыра болады да,пайдалы жмыса жмсалатын кш кбейед- кп клапандарды орнына бр ана клапан ойылан со, блшектер саны азайып, жасау технологиясы оайлатылады да, озаышты баасы арзандайды. Клапандарды жмысына байланысты келес згерс - тактлерд ту кезег згермейтн боландытан немесе сыу жне жмыс тактлернде клапандар жабы кйнде тратындытан, ал шыару жне енгзу тактлернде ашы кйнде тратындытан осы шыару жне енгзу тактлерн бр клапан арылы ткзу ммкн болады. Бл шн осы бр клапан шыару тактсн басынан бастап,келес енгзу тактс аяталанша нем ашы кйнде трады жне оны озалыса келтретн ждырыша блк жмысыны ерекшелгне 2 11869 байланысты ашып стап труа лайыталады. Бл згерст беретн пайдасы - шыару шн з алдына блек, енгзу шн з алдына блек кп клапандарды орнына аумаын барынша кеейту арылы ткзгштк асиетн мейлнше жоарылатуа болатын бр клапан оюа ммкндк беред. рылысына байланысты таы бр згерс шыару жне енгзу тактлер бр клапан арылы тетндктен клапан негзг жне осалы блктерден растырылан рама трнде жасалады. Цилиндрд сырты ортадан блп тру, шыару тактснде пайдаланылан газдарды сырта арай ткзу, енгзу тактснде таза ауаны немесе жаныш оспаны шке арай ткзу сияты негзг жмыстарды атаратын блшек негзг деп аталады. Бл негзг блшект жмысыны ерекшелгмен аумаыны лкендгнен баса балама прототиптен айырмашылыы жо. Ал пайдаланылан газдармен таза ауаны немесе жаныш оспаны тетн жолдарын ашып-жауып блп тру сияты осалы жмыстарды атаратын блшек осалы деп аталады. Бл жмыстарды орындауы шн осалы блшек негзг блшект сабаы жаынан кигзлетн, ек жаы да ашы, бр жаы сл лкендеу цилиндр кесндс трздес болады. лкендеу жаы сыртына арай клбеулете трлед де шк бет негзг блшект табашасына абыстырылады, ал сырты ернеу орындалу ерекшелгне арай пайдаланылан газдарды немесе таза ауаны (жаныш оспаны) туне арналан уысты аузын жауып трады. Осы трлген жаыны ернеулер пайдаланылан газдармен таза ауаны немесе жаныш оспаны тетн жолдарын ашып-жауып труа арналады. Бдан баса осалы блшект кшлеу жаы блокбасындаы немесе блокденесндег яа жымдаса кру арылы жне сол яны шндег кертпештермен бргп лабиринттк блу райтын кертпештерд болуы арылы пайдаланылан газдармен таза ауаны немесе жаныш оспаны бр-брне араласпауын амтамасыз етед. Бл жерде цилиндр шндегдей кшт ысым жо, сондытан жай абысан беттер жне арапайым лабиринттк блу пайдаланылан газдармен таза ауаны немесе жаныш оспаны араластырмау шн араларын блп труа толыынан жарайды. Клапандарды рылысына енгзлген бл згерс шыару жне енгзу тактлерн бр клапан арылы ткзуге ммкндк беред. Беретн пайдасы да осы. сынып отыран жасалым мына суреттерде крсетлген 1-сурет. рама клапанны осалы блгн кшлеу жаынан араандаы крнс, пайдаланылан газдар немесе таза ауа (жаныш оспа) туге арналан ортасындаы уысы жне озалыса келтретн сабатары орнатылатын ялары крнп тр. 2-сурет. рама клапанны негзг блгн шыару жне енгзу тактлер тгел тп боланша ашы кйнде стап тратын ждырышалы блкт ждырышасыны крнс. 3-сурет. рама клапанны осалы блгн сабатарымен брге бйрнен жартылай жарып крсетлген крнс. Пайдаланылан газдармен таза ауаны немесе жаныш оспаны шыатын-кретн жолдарын ашып-жауып труа арналан трлген жаыны ернеулер жне сол пайдаланылан газдарды немесе таза ауаны (жаныш оспаны) шыатын ауыза немесе цилиндр шне арай бруа арналан, сырты белдеуд тгел орайтын ойы крнп тр. 4-сурет. 1-суреттег А-А сызыыны бойымен алынан клапандарды жоарыда немесе блокбасында орналасуыны кесндс (иындысы). рама клапанны осалы блг негзг блкке абысан кйнде крсетлген жне оны кертпештерн з крп тран блокбасыны ясындаы кертпештермен бргп райтын лабиринттк блу крнп тр. Бдан баса пайдаланылан газдармен таза ауаны немесе жаныш оспаны тетн жолдары жне сызбаны мнн айындай тсу шн тменде цилиндр шнде тран пспекте крсетлген. 5-сурет. 1-суреттег Б-б сызыыны бойымен алынан клапандарды тменде немесе блокденеснде орналасуыны крнс. Мнда да осалы блкт кертпештерн з крп тратын блокденесн ясындаы кертпештермен бргп райтын лабиринттк блу,пайдаланылан газдарды немесе таза ауаны (жаныш оспаны) шыатын-кретн жолдарын ашып-жауып труа арналан осалы блкт трлген жаыны астыы-стг ернеулерн абысан беттермен брге о жата цилиндр шндег пспекте крсетлген. Бдан баса ждырышалы блк, рама клапанны негзг жне осалы блктерн озалыса келтретн интемрлер жне траверст интемрлер кейбр озаыштарда олданылмайтындытан жне оларда ешандай згерс болмаандытан нертабысты мн де жо болуына байланысты крсетлмед. сынылып отыран жасалым рама клапанны негзг 1 жне осалы блктерден (1,3 суреттер) трады. рама клапанны негзг блшегн 1 шыару жне енгзу тактлер тгел тп боланша ашы кйнде стап тратын ждырышалы блкт 3 ждырышасы 4,2-суретте крсетлген. рама клапан негзг 1 жне 2 блшектерден растырылан трнде 4-ш жне 5-ш суреттерде крсетлген. Осы суреттерде осалы 2 блшект,. негзг 1 блшекпен абысан тр 5-ш суретте крсетлген. осалы блшект 2 сырты ернеу 6 блокбасындаы 7 немесе блокденесндег 8 пайдаланылан газдарды немесе таза ауаны (жаныш оспаны) тетн жолын 9 ашып-жауып труа арналан. Осы сырты ернеуге 6 жаласан, осалы блшект 2 сыртын тгел орайтын ойы 10 пайдаланылан газдарды шыатын аузына 9 арай бруа немесе осы жолмен 9 таза ауа немесе жаныш оспа келетн болып жасаланда, оны цилиндр шне бруа арналады. Осы осалы блшект 2 шк жаындаы уыс 11 орындалуына арай пайдаланылан газдарды немесе таза ауаны(жаныш оспаны) тетн жолы болады жне осы жолды 11 ашып-жауып труды осалы блшект 2 шк ернеу 12 негзг 1 блшект табашасына абысу немесе одан ажырату арылы амтамасыз 3 11869 етед. Осы осалы 2 блшект келес кшлеу жаындаы кертпеш 13 блокбасындаы немесе блоденесндег 8 кертпештермен 14 бргп, пайдаланылан газдара таза ауаны немесе жаныш оспаны араласпауын амтамасыз ететн лабиринттк блу райды. Осы осалы блшект 2 озалыса келтретн сабатарын 15 орнатуа арналан ялары 16 осы кшлеу жаында болады жне осы осалы 2 блшект уысты 9 аузына атты ысып труды осы сабатара 15 кигзлген серппелер 17 (4-сурет) амтамасыз етед. сынып отыран жасалым былай жмыс стейд 1. уыс 9 пайдаланылан газдарды шыаруа арналып, уыс 11 таза ауаны немесе жаныш оспаны келетн жолы болып жасаланда - шыару тактсн басында рама клапанны негзг 1 жне осалы 2 блшектер бр-брне абысан кйнде брге ашылады жне осы кезде осалы 2 блшект сырты ернеу 6 пайдаланылан газдар шыаруа арналан уысты 9 аузын ашады да пайдаланылан газдар шыуа арналан уысты 9 аузын ашады да пайдаланылан газдар цилиндрден 18 пспект 19 ыыстыруымен негзг 1 жне осалы 2 блшектерд ернеулерн 6 стмен жрп,ойыпен 10 брылып уыс 9 арылы сырта шыып кетед. Бл кезде пайдаланылан газдарды таза ауаа немесе жаныш оспаа араласпауын осалы 2 блшект негзг 1 блшект табашасымен абысан бет 12 жне осы осалы 2 блшект келес жаындаы кертпештерд 13 блокбасындаы 7 (4-сурет) немесе блокденесндег 8 (5-сурет) кертпештермен 14 бргп райтын лабиринттк блу амтамасыз етед. Пспек 19 жоары л нктеге жетп, шыару тактс аяталанда рама клапанны негзг 1 блшег ашы кйнде ала беред де, осалы 2 блшек дербес озалып, негзг 1 блшектен ажырап, сырты ернеумен 6 пайдаланылан газдар шыан уысты 9 аузын жабады. Осы кезде пспек 19 тмен арай озалып енгзу тактс басталады. Бл кезде таза ауа немесе жаныш оспа зне арналан уыстан шыып,осалы 2 блшект шк уысымен 11 жрп, брбрнен ажыраан беттерд 12 арасымен цилиндрге 18 тед. Бл кезде пайдаланылан газдарды таза ауаа немесе жаныш оспаа араласпауын осалы 2 блшект пайдаланылан газдарды шыуына арналан уысты 9 аузын жауып тран сырты ернеу 6 жне осы осалы 2 блшект кертпештерн 13 блокбасындаы 7 немесе блокденесндег 8 кертпештермен бргп райтын лабиринттк блу амтамасыз етед. Пспек 19 тменг л нктеге енгзу тактс аяталаннан кейн шыару жне енгзу тактлер тгел тп боланша ашы кйнде тран рама клапанны негзг 1 блшегн ждырышалы блкт 3 ждырышасы 4 босатып, серппес 21 оны жабады да, келес тактлер з кезегмен р арай жаласа беред. 2. уыс 9 таза ауаны немесе жаныш оспаны ткзуге, ал уыс 11 пайдаланылан газдарды ткзуге арналса, шыару тактсн басында рама клапанны негзг 1 блшег ашылады да, осалы 2 блшек жабы кйнде алады. Бл кезде осалы 2 блшект негзг 1 блшект табашасына абысан бет 2 ажырап, цилиндрден 18 пспект 19 ыыстыруымен, пайдаланылан газдар осы ажыраан беттерд 12 арасымен осалы 2 блшект шк уысы 11 арылы сырта шыып кетед. Бл кезде пайдаланылан газдарды таза ауаа немесе жаныш оспаа араласпауын уысты 9 аузын жауып тран осалы 2 блшект сырты ернеу 6 жне сол осалы 2 блшект келес жаындаы кертпештерд 13 блокбасындаы 7 немесе блокденесндег 8 кертпештермен 14 бргп райтын лабиринттк блу амтамасыз етед. Пспек 19 жоары л нктеге жетп, шыару тактс аяталаннан кейн рама клапанны негзг 1 блшег ашы кйнде ала беред де, осалы 2 блшек ашылады. Бл кезде пспек тменг л нктеге арай жылжиды. Осы кезде осы осалы 2 блшект негзг 1 блшект табашасынан ажыраан бет 12 айтадан абысады да, сырты ернеу уысты 9 аузын ашады. Сол кезде таза ауа немесе жаныш оспа уыстан 9 шыып, ойыпен 10 брылып, сырты ернеуд 6 стмен цилиндрге 18 тед. Бл кезде пайдаланылан газдарды таза ауаа немесе жаныш оспаа араласпауын осалы 2 блшект негзг 1 блшект табашасына абысан бет 12 жне осы осалы 2 блшект кертпештерн 13 з крп тран блок басындаы 7 (4-сурет) немесе блокденесндег 8 (5-сурет) кертпештермен 14 бргп райтын лабиринттк блу амтамасыз етед. Пспек 19 тменг л нктеге жетп, енгзу тактс аяталаннан кейн негзг 1 блшек осалы 2 блшекпен брге озалып, жабылады да келес тактлер з кезегмен р арай жаласа беред. НЕРТАБЫСТЫ ФОРМУЛАСЫ 1. рамында ждырышалы блк, интемрлер жне клапаны бар пспект, трт тактл штен жанатын озаышты газ тарату механизмн ерекшелг, ондаы клапан рама етп жасалып, газ оспасын енгзуге жне пайдаланылан газдарды шыаруа арналан негзг блктен жне газ ту жолдарын рап негзг блкте дербес озалу ммкншлгмен орналасан ек жаы да ашы цилиндр трндег осалы блктен трады,сонымен атар осалы блкт бр шет клбеу трлп, оны шк бет негзг блкт табашасына абыстырылатындай етп, ал сырты ернеу газдарды тетн жолын ашып-жабу ммкншлгмен жасалан, сырты ернеуд стнде цилиндрд тгел орайтын ойы жасалан, осалы блкт екнш шетнде озаышты блок басында немесе блок денеснде жасалан ялара июласа орналасып, лабиринттк ныыздау райтын кертпештер жасалан. 2. 1-т. келтрлген газ тарату механизмн ерекшелг, клапанны негзг блг сыу жне жмыс тактлер уаыттарында жабы алыпта, ал газдарды шыару жне енгзу тактлер уаыттырында ашы алыпта орналасу ммкндгмен жасалан.