Быстроток трубчатый

(51) 02 8/00 (2006.01) АЗА СТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЛЕТ МИНИСТРЛГ ЗИЯТКЕРЛК МЕНШК ЫЫ КОМИТЕТ НЕРТАБЫС А ИННОВАЦИЯЛЫ ПАТЕНТ СИПАТТАМАСЫ Кру б.лг алдында орнатылан тордан, торда жиналан ж 1 збе заттарды алып тастауа арналан к.прден, кру б.лгнен, транзитт б.лг е,ст науадан, шы иаш кеслген бойлы бырдан жне науа еннен канал т 1 б енне дейн ке,ейген шыу б.лг телмнен т ратын тезаарды, бас а,б 1 рыны тезаарлардан ерекшелг - кру б.лг алдында тасынды- о ыс т ту торыны науа зындыыны, 2/3 б.лгндей аралыында арын энергиясын бсе,детуге арналан биктг алмаайып тере,дкке те, шы иаш кеслген бойлы бырды, ек атар орналасуы. Тезаар науасыны, гидравликалы режим жа сарады жне еш зиянсыз арын энергиясыны, к 1 ш с.ндрлед. олданыстаы техникалы рылыларды жне блмд пайдалана отырып, сынылып отыран рылымды ж 1 зеге асыруа м 1 мкндк бар. 3 йткен,конструкциясы арапайым, шы кеслген бойлы бырлар .ндрсте шыарылады, ал оларды жа,а бетон т.селген науаны, т 1 бне орналастыру еш иынды тудырмайды.(72) Койбаков Сейтхан Мелдебекович Джолдасов Сапарбек Куракбаевич Шилбек Кенжеали ош арбай лы Сарбасова Гулмира Азимбаевна Турдыгулов Саят Даниярович(73) аза стан Республикасы Блм жне ылым министрлгн, М.Х. Дулати атындаы Тараз мемлекеттк университет республикалы мемлекеттк азыналы кспорны.ту кезнде, бр де,гейден екнш бр де,гейге суды аупсз е,ыс а жолмен т 1 сруге арналан рылымдара жатады, жне аталан рылымды рт 1 рл салаларда пайдалануа арналан каналдарды, барлыында байланыстырушы ретнде де олдануа болады. Б л .нертабыс гидро рылымдара жатады,соны, шнде бьефтерд жаластыру,рылымдар жоары бьефтен т.менг бьефке .ту кезнде, бр де,гейден екнш бр де,гейге суды аупсз е,ыс а жолмен т 1 сруге арналан рылымдара жатады, жне аталан к рылымды рт 1 рл салаларда пайдалануа арналан каналдарды, барлыында байланыстырушы ретнде де пайдалануа болады. Кре берс б.лг - суаар, е,сткт науа ткб рышты ималы, науасында сатылы б жырлы орнатылан(С.М.Слисский. Гидравлические расчеты высоконапорных гидротехнических сооружений. - М. Энергия. 1979, с.248) тезаар белгл. Сатылы б жырлы 1 зындыыны,саты биктгнеатынасы /46 1 райды (б л 1 шн жылдамды коэффициент тезаарды, ен т ра ты болуымен сипатталады). Аталан рылымны, кемшлг, науада шартты т 1 рде жылдамды т ра ты деп абылдануы. Б л шарт .ндрсте орындала бермейд. Таы бр кемшлг тезаарды соу кезнде к.лемд ж мыстарды оны, шнде арнайы ж мыстарды,болуы, материал шыыны мен адам е,бегн к.п ажет етед, б л .з кезегнде рылым ныны,артуына кеп со тырады. Техникалы негз мен ол жететн серне арай.нертабыс а лде айда жа ын болып,(Абдураманов А.А., Утегалиев Т.Т.,(В) 5316. 15.10.1997, бюл.4) аын энергиясын бсе,деткш жатады. Арын энергиясын бсе,деткш - камерадан жне бойлы са,ылаулы рылыдан т рады. Тыыздалан капрон ар ан т 1 рндег с.ндру рылысы, бр шы камераа бектлген параллель орналас ан бойлы арын с.ндру элементтер т 1 рнде орындалан. Архимед к 1 ш жне аынны,динамикалы сер, камерада орнатылан жне.зн, бастап ы б.лгнде бектлген ар анды жоары арай су бетне к.теред, ал оларды,бектлген со,ы к 1 ш сермен тербелмел озалыс жасай бастайды. Арынды бсе,дету тимдлг,ар андарды, б рандалы ималы етп орналасуымен 1 дей т 1 сед,йынды озалыс гидравликалы кедерглкг к.терп, энергияны, басым м.лшерн,с.нуне алып келед. Арын бсе,деткшт, кемшлгне - тыыздалан капрон ар андарды, бр шыны, камераны, басына бектлу, конструкция зындыын ыс арт анымен,оны, берктгн, м.лшер - арнадаы су м.лшер мен аын жылдамдыына туелд болуы жатады. Тыыздалан капроннан орындалан ар андар,арнадаы суды, жылдамдыы мен .тм .згеруне байланысты 1 нем тербелст озалыста болады. Б л .з кезегнде ар ан бектлген жерд, тез б 1 лнуне алып келу м 1 мкн. Параллель орналас ан ар андар тзбегнен бр стен шы са, арнадаы озалыс режим .згеред, б л арын бсе,деткш рылыны, д рыс ж мыс стеуне кедерг жасайды. Сонды тан, бр б.лшект, б 1 лнунен б 1 кл арын бсе,деткш рылысыны, ж мыс стеу тимдлг т.мендеп, ызмет ету мерзм ыс арады. Осы .нертабысты, техникалы жетстг болып,су энергиясын бсе,детуд, сенмд сер етуне конструкциясыны,арапайымдылыы, материал 2 шыыныны, аздыы, ж мыс стеу сенмдлг мен о,серлг жне рылымны, за уа ыт ж мыс стеу мерзм табылады. 3 нертабысты, техникалы жетсткке ол жеткзлу, кру б.лг алдында тасынды- о ыс т ту торы, арын энергиясын бсе,детуге арналан науа зындыыны, 2/3 б.лгндей аралы та, биктг алмаайып тере,дкке те шы иаш кеслген бойлы бырды, орналасуы. Тезаарды, кру б.лг алдында тасынды- о ыс т ту торы сумен аып келген р тасындыо ыстарды стап алуынан, науадаы бойлы бырды, тез жарамсыз болуын то татады. Тыыздалан капроннан орындалан ар андар т 1 рндег жасанды б жырлы тарды, шы иаш кеслген бойлы бырмен алмастырылуы,ж мысты, к.лем мен уа ытты 1 немдеуге себн тигзп, су арынын бсе,детуге сер етп,гидротехникалы рылым ж мысыны, тимдлгн жоарылатады. Суретте 1-фигурада бырлы тезаарды, бойлы имасы, ал 2-фигурада тезаарды, жоспардаы,1 стнен араандаы к.рнс к.рсетлген. бырлы тезаар - тасынды- о ысты т татын тордан 1, торда жиналан ж 1 збе заттарды алып тастауа арналан к.прден 2, кру б.лгнен 3,транзитт б.лг е,ст науадан 4, тезаар зындыыны, 2/3 б.лгндей ара ашы ты та орнатылан шы иаш кеслген бойлы бырдан 5 жне науа еннен канал т 1 б енне дейн ке,ейген шыу б.лг телмнен 6 т рады. Су - каналмен тезаарды, кру б.лг 3 ар ылы е,ст науаны, 4 бойымен шы иаш кеслген бойлы бырдан 5 .тп, науа еннен канал т 1 б енне дейн ке,ейген шыу б.лг телмнен 6 суды алып кетуш канала т 1 сед. Су энергиясын с.ндру,биктг алмаайып тере,дкке те шы иаш кеслген бырды,аыс баытына арсы ойылуымен ске асырылады. бырлы тезаар былай ж мыс стейд Кру б.лг алдында тасынды- о ыс т ту торы 1 бойлы бырды, жа сы ж мыс стеу 1 шн р о ыс-тасындыларды т тып отырады, т тылан ж 1 збе о ыстар к.пр 2 к.мегмен алынып сырт а шыарылады, науа 4 зындыыны, 2/3 б.лгндей аралыында арын энергиясын бсе,детуге арналан биктг алмаайып тере,дкке те, шы иаш кеслген бойлы бырды, 5 аына арсы ек атар орнатылуы .тм м.лшерн, басым б.лгн быр шмен ж 1 ргзп, шыу б.лгне суды шыаруы кезнде кер аын пайда болып, энергияны с.ндрсе,иаш быра енбеген су б.лг науа абыраларыны, жне быраралы б 1 йрлк сыылудан аын а палары бр-брмен со тыысып,энергияны, кемуне себн тигзед. Тезаар со,ындаы кер аын мен быра енбеген аынны,бр-брне со тыысуы энергияны, бсе,деуне таы да сер етед. Б л науаны, гидравликалы режимн жа сартады жне су рма ды ты соу ажеттгн жояды. олданыстаы техникалы рылыларды жне блмд пайдалана отырып, сынылып отыран рылымны, ж 1 зеге асырылу м 1 мкндг зор. 2 3 йткен, конструкциясы арапайым, шы кеслген бойлы бырлар .ндрсте шыарылады, ал оларды жа,а бетон т.селген науаны, т 1 бне орналастыру еш иынды тудырмайды. ФОРМУЛАСЫ НЕРТАБЫСТЫ ФОРМУЛАСЫ Кру б.лг алдында орнатылан тордан, торда жиналан ж 1 збе заттарды алып тастауа арналан к.прден, кру б.лгнен, транзитт б.лг е,ст науадан, шы иаш кеслген бойлы бырдан жне науа еннен канал т 1 б енне дейн ке,ейген шыу б.лг телмнен т ратын тезаар былайша ерекшеленед, кру б.лг алдында тасынды- о ыс т ту торыны науа зындыыны, 2/3 б.лгндей аралыында арын энергиясын бсе,детуге арналан биктг алмаайып тере,дкке те, шы иаш кеслген бойлы быры ек атар орналас ан.