Быстроток с галереей

(51) 02 8/00 (2006.01) АЗА СТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЛЕТ МИНИСТРЛГ ЗИЯТКЕРЛК МЕНШК ЫЫ КОМИТЕТ НЕРТАБЫС А ИННОВАЦИЯЛЫ ПАТЕНТ СИПАТТАМАСЫ ималы .быршадан, сыылу к 1 штер сернен 1 лкен жылдамдыпен сырта шыып, бастапыда бойлы галереяа енбеген су /тммен 1 рынып,аынны кинетикалы энергиясын, /з энергиясын с/ндруге ж 1 мсайды. Кру б/лгнен, ест транзитт науадан, шыу б/лгнен, тезаарды шыу б/лгнен басталатын,бет ашы ек атарлы бойлы галереядан, бойлы галереялар осылатын к/лдене .бырмен оан жаланатын 1 быршадан т 1 ратын галереялы тезаарды ерекшелг, тезаарды шыу б/лгн табанына су.рма .ды орнына орнатылатын, шыу б/лгнен басталатын, бет ашы, естг .быр т 1 бне дейн /сп отыратын ек атарлы бойлы галереяны, диаметр алмаайып тередкке те к/лдене орнатылан .бырды аын баытына арсы жаында, .быр т 1 бнен шыу б/лг табаны бетне 45-пен шыатын 1 ш атарлы тк ималы к.быршаны жалануы. олданыстаы техникалы .рылыларды жне осы саладаы жинаталан блмд пайдалана отырып, .сынылып отыран .рылымды /ндрске ендруге болады. 3 йткен,.рылымны конструкциясы арапайым, бет ашы бойлы галереялар, болат .бырлар жне тк ималы.быра бойлы галереялар мен т 1 бнен 45-пен 1 ш тарма етп тк ималы .быршаны шыарып днекерлеу к/п уаыт алмайды жне аражат жаынан да тимд. Дайындалан конструкцияны тезаарды шыу б/лгне орнатып .растыруа беймделген мекемелер жетклкт.(72) Джолдасов Сапарбек Куракбаевич Джумабеков Абдуахан Абдрашевич Джумабеков Абзал Абдуаханович Барнаханова Карлыгаш Турехановна Бимурзаев Нурлыхан Кенжеханович(73) азастан Республикасы Блм жне ылым министрлгн М.Х. Дулати атындаы Тараз мемлекеттк университет республикалы мемлекеттк азыналы кспорны(56) Лапшенков В.С. Проектирование по гидротехническим сооружениям. М. Агропромиздат, 1989, с.92-93.рылымдара, соны шнде бр дегейден екнш бр дегейге суды аупсз е ыса жолмен т 1 сруге арналан .рылыма жатады, тезаарлар естк айырмасы 1 лкен к/ршлес ек .рылымды жаластырушы ретнде де пайдаланылады. Су - тезаарды кру б/лг арылы ест транзитт науадан /тп, шыу б/лгне енед де,суды шамалы м/лшер тезаарды шыу б/лгн табанында орналасан, шыу б/лгнен басталатын,бет ашы, естг .быр т 1 бне дейн /сп отыратын ек атарлы бойлы галереяа т 1 сп,диаметр алмаайып тередкке те к/лдене.быра 1 лкен жылдамдыпен крп, б.рандалы озалыс жасай отырып, .бырды аын баытына арсы жаындаы .быр т 1 бнен шыу б/лг табаны бетне 45-пен 1 ш тарма болып шыатын тк Б.л /нертабыс гидротехникалы .рылымдара,соны шнде бр дегейден екнш бр дегейге суды аупсз е ыса жолмен т 1 сруге арналан.рылыма жатады, тезаарлар естк айырмасы 1 лкен к/ршлес ек 1 рылымды жаластырушы ретнде де пайдаланылады. Кре берс б/лг - суаар, есткт науа ткб.рышты немесе трапеция трздес ималы жне шыа берс б/лг - табаны каналды ен бойынша кеейтлген су.рма .дытан т 1 ратын (Замарин Е.А., Фандеев В.В. Гидротехнические сооружения. М. Изд. с/х литературы. 1954, с.137-141, с.142-147) тезаар белгл. Аталан .рылымны кемшлг су жеткзуш канал мен тезаар науасыны осылан жерн кедг болып табылады. Жне таы бр кемшлг оны 1 лкендг, б.л /з кезегнде бетон ж 1 мыстары к/лемн артуына кеп сотырады, сондай-а,есткт науаны ен 1 лкен болан жадайда ж 1 грмел толындар пайда болады. Техникалы негз мен жететн серне арай/нертабыса лдеайда жаын болып,(В.С.Лапшенков. Курсовое и дипломное проектирование по гидротехническим сооружениям.- М. Агропромиздат. 1989, с.92-93) ос зигзагты жасанды б.жырлыы бар тезаар жатады. Тезаар ос зигзагты б.жырлыты, бр-брнен(б.жырлы ыры арасындаы .зынды) араашытыта,б.жырлыты тс биктг , зигзаг етп орналасан тк т/ртб.рышты татайлар т 1 рндег науадан т.рады. Канал т 1 бндег б.жырлы ен бойынша т.тас зигзаг (д.рыс иреле) жолапен орналасан. Тезаар науасыны жасанды б.жырлыы аыс жылдамдыын т/мендетп,/тпел учаске конструкциясын желдетед. Татай-зигзаг т 1 рндег жасанды б.жырлыты тезаарды кейбр кемшлктер бар. Атап айтанда,жылдамды атты жоарылаанда сумен ауа арпылып, науадаы тередк гидравликалы есептегге араанда лдеайда /сп, науа соындаы аын тередг едеур /сп кетед. Тезаар науасында/тм .лайып, жылдамды пен арыны /скен кезнде,/зн негзг масаты арын к 1 шн бседетуге шамасы жетпейд. Осы /нертабысты техникалы масаты - су энергиясын тимд р ауп-атерсз бседететн,конструкциясы арапайым, материалды к/п ажет етпейтн, сенмд ж.мыс стейтн жне о серл,.за мерзм ж.мыс стейтн, ж/ндеу кезнде техникалы жне экономикалы тимд тезаар конструкциясын жасау. Техникалы жетсткке жету, тезаарды шыу б/лгн табанына су.рма .ды орнына шыу б/лгнен басталатын, бет ашы, естг .быр т 1 бне дейн /сп отыратын ек атарлы галереялы,диаметр алмаайып тередкке те, аын баытына арсы жаында .быр т 1 бнен шыу б/лг табаны бетне 45 шыатын тк ималы .быршадан т.ратын, к/лдене .бырды орнатумен ске асырылады. Татай-зигзаг т 1 рндег жасанды б.жырлыты тезаар, жылдамды атты жоарылаанда науадаы сумен ауа аныып, науа соындаы аы тередг 2/скендктен, негзг масаты арын к 1 шн бседету ске аспай алады. Тк т/ртб.рышты зигзаг трзд татайлар т 1 рнде жасалан б.жырлы орнына,тезаарды шыу б/лгн табанына су.рма .ды орналасатын шыу б/лгнен басталатын, бет ашы,естг .быр т 1 бне дейн /сп отыратын ек атарлы галереялы, диаметр алмаайып тередкке те, аын баытына арсы жаында .быр т 1 бнен шыу б/лг табаны бетне 45 шыатын тк ималы.быршадан т.ратын к/лдене .бырды орнату тезаар конструкциясын арапайым етед,экономикалы жаынан тимд, су арынын галереялы .быр к/мегмен бседетуге жне тезаар ж.мысы тимдлгн к/теруге м 1 мкндк беред. Суретте 1-фигурада галереялы тезаарды бойлы имасы, ал 2- фигурада жоспардаы, 1 стнен араандаы к/рнс к/рсетлген. Галереялы тезаар - кру б/лгнен 1, ест транзитт науадан 2, шыу б/лгнен 3, тезаарды шыу б/лгн табанына 4 су.рма .ды орнына шыу б/лгнен басталатын, бет ашы, естг.быр т 1 бне дейн /сп отыратын ек атарлы бойлы галереялы 5, диаметр алмаайып тередкке те, аын баытына арсы жаында .быр т 1 бнен шыу б/лг табаны бетне 45 шыатын тк ималы.бырша 6 жаланан, к/лдене .бырдан 7 т.рады. Тезаар былай ж.мыс стейд. Су - тезаарды кру б/лг 1 арылы ест транзитт науадан 2 /тп,шыу б/лгне 3 енед де, суды шамалы м/лшер тезаарды шыу б/лгн табанында орналасан,шыу б/лгнен басталатын, бет ашы, естг.быр т 1 бне дейн /сп отыратын ек атарлы бойлы галереяа 5 т 1 сед де, диаметр алмаайып тередкке те к/лдене .быра 7 1 лкен жылдамдыпен крп, б.рандалы озалыс жасай отырып,.бырды аын баытына арсы жаындаы, .быр т 1 бнен шыу б/лг табаны бетне 45-пен 1 ш тарма болып шыатын тк ималы .быршадан 6 сыылу к 1 штер сернен 1 лкен жылдамдыпен сырта шыып, бастапыда бойлы галереяа енбеген су /тммен .рынып,аынны кинетикалы энергиясын, /з энергиясын с/ндруге ж.мсайды. олданыстаы техникалы .рылыларды жне осы саладаы жинаталан блмд пайдалана отырып, .сынылып отыран .рылымды /ндрске ендруге болады. 3 йткен,.рылымны конструкциясы арапайым, бет ашы бойлы галереялар, болат .бырлар жне тк ималы.быра бойлы галереялар мен т 1 бнен 45-пен 1 ш тарма етп тк ималы .быршаны шыарып днекерлеу к/п уаыт алмайды жне аражат жаынан да тимд. Дайындалан конструкцияны тезаарды шыу б/лгне орнатып ФОРМУЛАСЫ НЕРТАБЫСТЫ ФОРМУЛАСЫ Ест транзитт науадан, кру б/лгнен, шыу б/лгнен т.ратын галереялы тезаар былайша/сп отыратын ек атарлы бойлы галереяны,диаметр алмаайып тередкке те к/лдене орнатылан .бырды аын баытына арсы жаында .быр т 1 бнен шыу б/лг, табаны бетне 450 -пен шыатын 1 ш атарлы тк ималы .бырша жаланан.